دوشنبه, ۱۳ آذر ۱۳۹۱، ۰۳:۱۹ ب.ظ
حقوق
محیط زیست - در معنای مصطلح امروزین آن - محصول بحران‌های زیست محیطی بعد
از جنگ جهانی دوم و همچنین جریانات منتقد مدرنیته می‌باشد. واکنش حقوقیِ که
در ادامه سیر واکنش‌های علمی، اجتماعی و سیاسی سعی در حل و فصل تعارضات
جدی حیات مدرن با محیط زیست دارد که از ابتدا ملتزم و مستخرج از ادبیات
دینی ادیان بزرگ جهانی نبوده است و شاید به همین سبب به کاربردن تعبیری
همچون حقوق محیط زیست اسلامی عجیب بنماید. مسأله اما از نقطه نظر اسلام که
منصرف و بی توجه به هیچکدام از عرصه‌های حیات انسانی نمی‌باشد، شکل دیگری
پیدا می‌کند، از سوی دیگر اسلام با مقید نمودن انسان از ابتدا سعی در سامان
دادن به رابطه‌ای متعادل و متکامل میان انسان و محیط پیرامونش داشته است.
مقاله حاضر تلاشی اندک در جهت استخراج دست آوردهای فقه شیعه در راستای
حفاظت از محیط زیست می‌باشد. در ضمن اینکه نگارنده متوجه و معترف به این
مسأله نیز می‌باشد که بررسی فقه شیعه و محیط زیست بدون در نظر گرفتن،
اقتصاد ، سیاست، هنر و از همه مهم‌تر فلسفه اسلامی ابتر و ناقص است اما
مجال حاضر را برای مقصود مذکور کافی نمی‌داند. در مقاله حاضر ذیل سه بخش به
بررسی قواعد فقهی، نهادهای فقهی و احکام فقهی در نسبت و با آثار محیط
زیستی پرداخته شده و بررسی‌های حقوقی را به مجال دیگری واگذار نموده است.
مقاله فوق در شماره 35 پژوهشنامه حقوق اسلامی دانشگاه امام صادق به چاپ رسیده است .
برای دریافت متن مقاله به این لینک مراجعه فرمائید .
